احتمالا تا حالا برایتان پیش آمده باشد عضوی از بدنتان درد کرده باشد و اطرفیان غیر متخصص نسخه هایی برای شما پیچیده اند و خیلی هم اصرار بر درست بودن آن داشته اند و یا شاید از آن دسته افرادی بوده اید که شانس با شما یار بوده که به آن نسخه ها عمل نکرده اید و گرنه این احتمال وجود داشت که خطرات بیشتری شما را تهدید کند. سرنوشت و برخورد با بسیاری از واژه های دیگر دقیقا چنین است، اما در مورد فرهنگ اسفناک تر است. زیرا در حالت بیماری یا حتی در معماری یا مهندسی… فرد خیلی زود متوجه عدم تخصص نسخه نویس عامی می شود. اما در مورد فرهنگ خیر ! و تشخیص آن بسیار دشوار ! افرادی هستند که بدون مطالعه حتی یک کتاب یا مقاله و بدون درکی درست از اجزا و عناصر این واژه پیچیده چند قرن اخیر، خود را صاحب نظر و به نوعی تئورسین فرهنگی می دانند و چه نسخه ها که برای حل مسائل و آسیب های اجتماعی و فرهنگی در جامعه و سازمان ها نمی پیچند ! لازم به ذکر است بیش از ۳۰۰ تعریف از فرهنگ وجود دارد اما در این نوشته تاکید بر تعریف مقام معظم رهبری از فرهنگ است. از نظر رهبری فرهنگ عبارت است از عقیده برداشت و تلقی هر انسانی از واقعیات و حقایق عالم و نیز خلقیات فردی و خلقیات اجتماعی و ملی. مقام معظم رهبری فرهنگ کشور را در سه عرصه مشاهده می‌کند؛ اول در عرصه تصمیم های کلان کشور این فرهنگ به عنوان جهت دهنده تصمیمات کلان کشور، تصمیم های اقتصادی، سیاسی و مدیریتی که در تولید نقش دارند. دوم به عنوان شکل دهنده به ذهن و رفتار عمومی جامعه است. سوم سیاست های کلان و آموزشی و علمی دستگاه‌های موظف دولت است. بر این اساس می توان گفت ” فرهنگ عبارت است از مجموعه پیچیده ای شامل دانش ها، معتقدات، باورها، هنرها و صنایع و فنون، اخلاق، حقوق و قوانین آداب و رسوم بالاخره تمام قابلیت ها و عادات رفتاری است که انسان به عنوان عضوی از جامعه خود فرا می گیرد و در برابر آن در جامعه وظایف و تعهداتی را بر عهده دارند” زیرا جامعه از چهار خرده نظام (اقتصاد، سیاست، اجتماع، فرهنگ) تشکیل شده است. فرهنگ به عنوان رکن اساسی نظام اجتماعی از یک سو متاثر از خرده نظام های دیگر از جمله اقتصاد، سیاست و اجتماع است. از سوی دیگر اثر گذار است بر دیگر خرده نظام ها، این فرایند دیالکتیکی بین نظام فرهنگی، نظام اقتصاد، نظام سیاست و نظام اجتماعی خروجی آن چیزی می‌شود که از آن به نام جامعه یاد شود. تقلیل گرایی فرهنگی و کاهش آن به عناصر خرد ( مثلا شرکت در یک سمینار) خطا است زیرا این تلقی از فرهنگ در حقیقت خوار و خفیف کردن فرهنگ و نشان از شناخت نادرست فرهنگ است. یک عنصر خرد فرهنگی نباید و نمی تواند به عنوان یک نتیجه گیری کلان فرهنگی از آن یاد کرد و بر آن مبنا تصمیم گیری یا قضاوت نمود. زیرا همانطوری که گفته شد فرهنگ دارای ابعاد بسیار گوناگونی می باشد. چه بسا برخی کنشگران که خود و کنش های خویش را فرهنگی می دانند و یا در یکی از ابعاد بسیار خرد فرهنگ فعالند، اعمال و اقدامات عملی و عملیاتی آنان دقیقاً ضد فرهنگی در مقیاس کلان کاهنده سرمایه اجتماعی در جامعه باشد و حتی نتایج عینی زیانباری را برای نظام اجتماعی به بار بیاورد و در مواردی نیز منجر به حیف و میل اموال عمومی و بیت المال شود. خروجی رفتار های فرهنگی اعضای جامعه در میدان های اجتماعی مختلف و در ارتباط با همدیگر نمود و تجلی می یاید. به عنوان مثال نمی شود و نمی توان جامعه ای را فرهنگی نامید اما اعتماد اجتماعی در آن کم باشد و دروغگویی در بین برخی از افراد وجود داشته باشد، اگر چنین شود این پرسش مطرح می شود پس کجا است خروجی آن فعالیت ها؟ فرهنگ به مانند کوه یخی است که نوک آن پیدا است. کم اهمیت ترین آن همان قسمت مرئی آن است. عرصه فرهنگی و نبرد فرهنگی عرصه نگرش ها، رویه و باورها است و برای همین است که مقام معظم رهبری آن را به درستی به نرم توصیف کرده اند و تهاجم علیه آن را به جنگ نرم تعبیر نموده اند. عوامل بسیاری نرم ها یا فرهنگ یک جامعه را تهدید می کند از جمله دروغ، مصرف بی ضابطه بیت المال، هزینه های مختلف برای یارگیری و به نام فرهنگی… فعالیت فرهنگی باید به نفع جمعی و تقویت باور های ملی و دینی یک جامعه منجر شود و باعث افزایش سرمایه اجتماعی و انسجام اجتماعی در یک جامعه شود و شکاف های موجود اجتماعی را کاهش دهد. فعالیتی های فرهنگی که در آن فرهنگ مدارا، کارآفرینی، انسان دوستی، صداقت، ارزشهای یک جامعه… آموزش داده شود مقدس است و باید حمایت شوند و خروجی فرهنگ نیز باید چنین مفاهیم والایی در جامعه باشد. به بیان مقام معظم رهبری فرهنگ باید تولید کند این تولید می تواند کار باشد ،سرمایه باشد یا هر چیزی دیگر که نفع جامعه را در پی داشته باشد./ انتهای پیام