دکتر امانالهی بهاروند فرزند اکبر از محققان و مردم شناسان برجستهی کشور، در بیستم دیماه ۱۳۱۶ خورشیدی در دارائی یکی از روستاهای خرمآباد لرستان دیده به جهان گشود. ایشان پس از چند سال خدمت معلمی، به کشور آمریکا عزیمت نمود، و در سال ۱۳۴۵ به دریافت مدرک فوقدیپلم از دانشگاه بالتیمور، آن کشور نائل آمد. در سال ۱۳۴۷ لیسانس جامعهشناسی را از دانشگاه مورگان ـ بالتیمور و در سال ۱۳۵۰ فوق لیسانس انسان شناسی را از دانشگاه مریلند ـ کالج پارک، آمریکا اخذ نمود. سپس با ادامهی تحصیلات در سال ۱۳۵۳ موفق به اخذ درجه دکترای انسان شناسی از دانشگاه رایس، هوستون در آن کشور گردید.از سال ۱۳۵۳ پس از پایان تحصیلات عالیه، به کشور خویش بازگشت و در دانشگاه شیراز کار تدریس و فعالیتهای علمی و فرهنگی را آغاز نمود. او در دوران خدمات دانشگاهی ضمن تدریس، به تألیفات متعددی درباره اقوام لر، و در ارتباط با جغرافیای انسانی، پیوستگی و گسترة زیستی آنان به دور از محدودیتها و گروه بندیهای رایج دست زده و با ترجمهی چند یادداشت و سفرنامه که توسط متشرقان و سیاحان درباری لرستان نوشته شده، بسیاری از زوایای پنهان جامعهشناختی و تاریخی اقوام لر را روشن ساخته است. در حقیقت فعالیتهای درخشان پژوهشی وی در زمینه جامعهشناسی ایلات و عشایر و انسانشناسی فرهنگی و … او را به عنوان یکی از مردم شناسان برجسته در دانشگاهها و مراکز علمی کشور معرفی نموده است.
الف ) بورسهای تحصیلی و تحقیقاتی ۱ – بورس تحصیلی بخش انسان شناسی دانشگاه مریلند از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۰ ۲ – بورس تحصیلی بخش انسان شناسی. دانشگاه رایس از ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۳ ۳ – بورس تحصیلی دانشگاه شیراز ۱۳۵۳ ۴ – پروژه تحقیقاتی دانشگاه شیراز ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ ۵ – پروژه تحقیقاتی بنیاد ملی علوم (آمریکا) تابستان ۱۳۵۲ ۶ – پروژه تحقیقاتی سازمان میراث فرهنگی لرستان ۱۳۷۵ ۷ – پروژه تحقیقاتی دانشگاه شیراز ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ ۸ – پروژه تحقیقاتی سازمان میراث فرهنگی فارس ۱۳۷۴ ۹ – پروژه تحقیقاتی شهرداری شیراز ۱۳۷۶
ب ) فرصتهای مطالعاتی و دورههای خارج از کشور ۱ – استاد مدعو، دانشگاه هاروارد ۱۳۶۴ ۲ – فرصت مطالعاتی دانشگاه هاروارد ۱۳۶۶ ۳ – استاد مدعو، دانشگاه آرهوس دانمارک زمستان ۱۳۶۹ ۴ – استاد مدعو دانشگاه برگن (نروژ) پائیز ۱۳۷۰ ۵ – استاد مدعو، دانشگاههارواد ۱۳۷۰
ج :تألیفات به زبان فارسی ۱۳۵۴ / منابع و مأخذ درباره ایلات و عشایر ایران و جهان، مرکز جمعیتشناسی دانشگاه شیراز. ۱۳۶۰ / کوچ نشینی در ایران، پژوهشی درباره ایلات و عشایر، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ۱۳۶۲/ نظام اجتماعی، سیاسی ایل بهاروند و تغییر و تحول آن«ایلات عشایر» (ص ۱۲۰ – ۸۳۰ ) ۱۳۶۳/ نقد خاطرات حسینقلیخان نظامالسلطنه مافیایلات و عشایر (ص ۲۸۲ تا ۳۹۲) ۱۳۷۰/ قوم لر، پژوهشی درباره پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیای لرها/ انتشارات آگاه ۱۳۷۰ / جغرافیای لرستان (پیشکوه و پشتکوه)، از نویسندهای ناشناس اداره کل ارشاد اسلامی لرستان ۱۳۷۱ / مسائل ومشکلات کوچنشینان از دیدگاه انسان شناسی ، ذخائر انقلاب ۱۳۵۲ / دوره پیش از تاریخ در جنوب غربی ایران«لرستان» به قلم دکتر فرانک هول، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان. ۱۳۶۲/ دو سفرنامه درباره لرستان نوشته سیسیل جان ادموند و بارون دوبد همراه با رساله لرستان و لرها نوشته ولادیمیرمینورسکی، انتشارات بابک . ۱۳۶۳ / گذر از ذهاب به خوزستان، نوشته هنری راولینسون ـ انتشارات آگاه. گفتنی است که دکتر بهاروند علاوه بر آثار و مقالات متعدد علمی چاپ شده به زبان انگلیسی دارای کتب و مقالات بسیار آماده چاپ است که مهمترین آنها عبارتند از:
الف ) کتابها: ۱ – شناخت فرهنگ ۲ – جایگاه موسیقی در فرهنگ لرستان ۳ – خنیاگری و خنیاگران در جوامع روستائی و عشایری ایران (سازمان میراث فرهنگی کشور – مرکز مردمشناسی) ۴ – سازش فرهنگی مردم کوهستان و تحولات آن (سازمان میراث فرهنگی کشور ـ مرکز مردمشناسی) ۵ – اندیشههای انسان شناسی
ب ) مقالات: ۱ – توسعه و تهاجم فرهنگی از دیدگاه انسانشناسی، سمینار توسعه فرهنگی، دانشگاه تهران ۲ تا ۴ خرداد ۱۳۷۴ ۲ – علل کندی توسعه در لرستان ـ سمینار توسعه فرهنگی دانشگاه تهران خرداد ۱۳۷۶ . ۳ – روال کوچنشینی در ایران (سازمان میراث فرهنگی مرکز مردمشناسی) ۴ – مسائل و مشکلات انسانشناسی در ایران و پیشنهاداتی برای حل آنها ۵ – نقش انسانشناسی در شناخت انسان و فرهنگ، سمینار یکروزه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شیراز .