دکتر شفیع آبادی در کتاب «مقدمات راهنمایی و مشاوره» بر ضرورت تامِ وجود دانش آموز، معلم و موضوع در جریان آموزش و پرورش تاکید دارد. در واقع آموزش مثلثی است با سه ضلع معلم، دانش آموز و موضوع. این اضلاع هر یک دارای ویژگی ها و وظایف خاص بوده و در نهایت رابطه منطقی و متوازن بین این سه ضلع سبب نیل به اهداف مورد نظر نهاد تعلیم و تربیت که همان آموزش و‌ پرورش است می شود. یعنی همان سیستمی که اجزای آن باید کارکردشان بگونه ای باشد که علاوه بر انجام وظایف مشخص هر جز، در کل نیز با هم برای رسیدن به یک هدف خاص فعالیت می کنند. دورکیم جامعه‌شناس شاخص در حوزه آموزش و پرورش صراحتا به شرح و بسط این موضوع پرداخته است.

طی چند سال اخیر با اعلام نتایج امتحانات نهایی پایه دوازدهم میانگین نمرات استانها به تفکیک اعلام شد. با نگاهی اجمالی به این آمار و نمودارها طی چهار سال اخیر در خواهیم یافت که تغییرات محسوسی در ارتقا نمرات در استانها مشاهده نشده که این خود بسیار تاسف بار است. آنچه که در این بین بدنبال پاسخش هستیم این است که اگر آمار و میانگینی گرفته می شود قاعدتا باید فلسفه و چرایی خاصی پشت این کار باشد و عاقلانه و منطقی آن است که این کار ما را به شناخت دلایل افت نمرات و برنامه ریزی جهت ارتقا و کیفیت بخشیدن به نمرات نهایی و در واقع به برون رفت از وضعیت موجود رهنمون نمایند، در غیر اینصورت کاری عبث و بیهوده است.

روی سخنم با جناب وزیر، مدیران منابع انسانی و برنامه ریزان در وزارت فخیمه آموزش و پرورش است. وزیر محترم بهتر است بجای داشتن دغدغه نماز برای دانش آموزان، دغدغه آموزش با کیفیت در مدارس داشته باشید و آن امر مهم را به متولیش یعنی نهاد دین واگذار نمایید، همچنین با حمایت کردن از شان معلمین، جایگاه اجتماعی آنان را ارتقا دهید نه آنکه ایشان را به چوپان تشبیه کنید. مضاف بر اینکه بجای افتخار به هنر و شغل مقدس معلمی، خود و کارکنان این وزارت را سرباز نهاد امنیتی نخوانید، زیرا وظیفه خطیر نهاد تعلیم و تربیت چیزی غیر از این دغدغه و افتخار شماست.

مسئولین و مدیران منابع انسانی نیز در این باب مقصرند. معلم بعنوان پایه و اساس آموزش و تعلیم باید دارای شاخصه های ویژه معلمی، دانش تخصصی معلمی، مجرب و مسلط به رشته درسی خود و آشنا به امور تربیتی و روانشناسی باشد و مهارت لازم را در برخورد با دانش آموزان داشته و بتواند این مهارت و دانش را بطور مداوم بروزرسانی نماید. این امر حاصل نمی شود مگر با ارتقا دانش معلمی، توسعه فردی و حرفه ای معلمی، شرکت در کلاسهای حضوری ضمن خدمت زیر نظر اساتید مجرب آموزشی و صاحب فن و مهارت معلمی، نه از نوع کلاسهای ضمن خدمت پیشین که جز وقت کشی خروجی مثبتی نداشت و نه دوره های ضمن خدمتی که بصورت سیستمی در سامانه ltms و بعدها در mymedu برگزار میگردد! که باز هم بخاطر امتیازات این دوره در ارزشیابی سالانه و بعدها نیز در رتبه بندی، معلمین را بسمت و سوی افرادی سوق داد که با گرفتن مبلغی برایشان ساعتی ضمن خدمت می خرند. یعنی عملا یک کار هجو و بیهوده که بساطی برای پر کردن جیب عده ای سود جوست و گاها از بین قشر معلم هم هستند.

نکته بعد کنار گذاشتن روشهای تدریس و ارزشیابی قدیمی و استفاده از روشهای جدید تدریس و ارزشیابی و همچنین تکنولوژی نو متناسب با نسل جدید که اکثرا نسل آلفا هستند. توجه به رفع نابرابری در دریافت حقوق و مزایا معلمین با سایر کارکنان دولتی که یکی دیگر از عوامل عدم کارآیی معلمین در کلاسهای درس است.

اما موضوع کتب درسی مورد استفاده دانش آموزان که به برنامه ریزان درسی در وزارتخانه مربوط می شود. موضوعاتی که گاها بسیار قدیمی بوده و دانش آموز نسل جدید رغبتی به آموختن آن ندارد، زیرا پاسخگوی هیچیک از نیازهای روزمره او نیست. در واقع این موضوعات علاوه بر اینکه به دانش آموز در راستای شکوفایی استعداد و توانمندی هایش کمکی نمی کند، بلکه سبب دلزدگی و دلسردی آنها از درس و مدرسه می شود. هر چند که همه دروس و کتب اینگونه نیست اما در اکثر موارد اینچنین است. حس آموختن در دانش آموزی که بصورت لحظه‌ای در معرض بمباران اطلاعاتی در شبکه های احتماعی و مجازی قرار دارد و اطلاعاتش در خیلی از موارد از معلم و کتابهای درسیش بیشتر است، خواه و ناخواه با این نوع آموزشها و موضوعات آموزشی ارضا نخواهد شد. بهمین خاطر است که گاها دانش آموزان پس از اتمام امتحانات پایانی جشن پاره کردن کتاب می‌گیرند و اعداد و ارقام میانگین امتحانات نهایی نیز حاکی از این تنزل روند آموزش، یاد دهی و یادگیریست.

همچنین نباید از نقش کنکوریزه شدن مدارس و حتی خانواده ها هم در این امر غافل ماند. در هر حال این فقط تلنگریست تا مسئولین امر برای آغاز سال تحصیلی جدید تدبیری ویژه بیاندیشند، فراتر از پروژه مهر و مناسبتهای دیگر که منجر به ارتقای کیفیت آموزش و به دنبال آن افزایش میانگین نمرات نهایی شود./ انتهای پیام