در موضوع مذاکره به صورت غیر مستقیم بحث واسطه‌گری مقوله مهمی می‌باشد. زیرا وقتی پای متغیر سومی به یک مساله‌ی کشیده می‌شود. وجود یا عدم پیش‌فرض‌های تاریخی و فضایی آن متغیر خودبخود بر مساله اصلی تأثیرگذار می‌شود. در نتیجه ضرورت دارد پیش‌فرض‌های زمانی و فضایی قدرت‌های تاثیرگذار بر مذاکره بررسی گردد. که در این‌جا به بررسی پیش‌فرض‌های اساسی قدرت‌های مورد توجه در امر واسطه‌گری مذاکره می‌پردازیم.

عمانی‌ها در واسطه‌گری بین ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران فاقد پیش‌فرض می‌باشند. امری که مرهون جغرافیای کشور عمان و شرایط تاریخی این کشور در جهت‌گیری‌های سیاسی است. شرایط تاریخی که نقش واسطه‌گری بدون پیش‌فرض را برای این کشور در جنوب‌غرب آسیا به ارمغان آورده است.

روس‌ها در واسطه‌گری داری پیش‌فرض مکانی، فضایی و ژئوپولیتیکی می‌باشند. امری که در نهایت زمینه غالب شدن دیدگاه‌های امنیت‌ محور برای آنان را فراهم نموده است. روس‌ها در طول تاریخ با وجود وسعت زیاد از یک نوع ترس امنیتی ژئوپولیتیکی برخوردار بوده اند. در زمینه واسطه‌گری بین آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها از آن جهت که رقیب ژئوپولیتیک ایرانی‌ها محسوب می‌شوند، در صورت انتخاب در واسطه‌گری ممکن است دیدگاه‌های ژئوپولیتیک محور خود را وارد امر واسطه‌گری نمایند.

چینی‌ها به عنوان یکی از قدرت‌های برتر جهانی و جانشین بالقوه ایالات متحده آمریکا دارای پیش‌فرض مبتنی بر شیوه تولید در اقتصاد جهانی می‌باشند و از نظر فضایی در جنوب‌غرب آسیا رقیب ژئوپولیتیک و ژئواکونومی آمریکایی‌ها و در سطح جهانی رقیب ژئواستراتژیک آمریکایی‌ها و از نظر تجاری رقیب مستقیم آن‌ها محسوب می‌شوند. حل و فصل مساله هسته‌ای ایران از آن جهت که امکان توجه بیشتر ایالات متحده آمریکا به چین جهت کنترل، نظارت و رقابت با آن را سبب می‌گردد، در نتیجه موضوعی حائز اهمیت برای چینی‌ها می‌باشد.

اروپایی‌ها در صد سال اخیر نشان داده‌اند که از روحیه نهادگرایی و واقع‌گرایی برخورداند. تشکیل اتحادیه اروپا و تولید ساختارهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و هویتی واحد و ایجاد یک منطقه‌گرایی به سبک جدید خود گواه بارز این امر می‌باشد. در نتیجه در  واسطه‌گرایی بین آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها ممکن است پیش‌فرض نهادگرایی را بر روند مذاکره تحمیل نمایند. تفاوت اروپایی‌ها با تیم مذاکره کننده آمریکایی‌ها در این است که آمریکایی‌ها(ترامپ‌ و ویتکاف)، دارای روحیه مبتنی بر ضد جهانی‌شدن و‌ ضد نهادگرایی می‌باشند در حالی که اروپایی‌ها، دارای روحیه نهادگرایی بالاتری هستند. روحیه نهادگرایی خود زمینه ساختارسازی و تولید بروکراسی در مذاکره را فراهم می‌نماید و این موضوع ضمن طولانی‌شدن روند مذاکرات بر نتیجه مذاکرات نیز تاثیرگذار می‌باشد.

تیم جدید حاکم بر آمریکا بر خلاف دموکرات‌ها که نهادگراتر و ساختارمندتر به مذاکره نگاه می‌کردند، فاقد نگاه ساختارمند به مذاکره، منعطف‌تر و در عین حال غیرقانونمندتر، غیر روشمندتر و غیرپایدارتر به نتایج مذاکره می‌باشند. امری که هر چند ممکن است زمینه تسریع مذاکرات را فراهم نمایند اما در عین حال پایداری نتایج مذاکره را با چالش مواجه نماید. در نتیجه  تعهد و پایبندی به عهد در نزد آنان نیز شکننده‌تر می‌باشد. 

در مجموع ایرانی‌ها علاوه بر رصد آمریکایی‌ها و‌ مذاکره کنندگان ارشد آن‌ها، نباید نگاهی انتزاعی به مذاکرات داشته باشند. نقش شرایط فضایی در مذاکره و پیش‌فرض‌ها را در واسطه‌گری مد نظر داشته باشند و مواظب پیش‌فرض‌های تاریخی قدرت‌ها در امر واسطه‌گری در روند مذاکره باشند. زیرا پیش‌فرض‌ها ممکن است بر فرم، روند و نتیجه مذاکرات تأثیر گذار باشد./ انتهای پیام