امپراتوری هخامنشیان در سال ۵۵۰ ( پیش از میلاد ) توسط کوروش بزرگ تاسیس شد. محدوده ی سلسله ی هخامنشیان در سال ۴۸۰ ( پیش از میلاد ) از دره ی سند در هند تا رود نیل در مصر و ناحیه ی بنغازی در لیبی امروز و از رود دانوب در اروپا تا آسیای مرکزی وسعت داشته است. با این جغرافیا و جمعیت حدود ۵۰ میلیونی هخامنشیان، می توان لقب بزرگترین امپراتوری را به حکومت آنها اضافه نمود. ( کل جمعیت جهان در آن دوره در حدود ۱۱۵، میلیون نفر بوده است)

امپراتوری هخامنشیان توسط کوروش بزرگ تاسیس شد، کوروش بنیانگذار امپراتوری هخامنشی شاهنشاهی معروف و مشهور بود، خوشنامی کوروش نه بواسطه سیم و زر بود و نه بواسطه کشورگشایی بدست آمده بود. کوروش در بستر فرهنگی ای تربیت و رشد کرده بود که: اعتقاد داشتند تنها راه در جهان هستی راه راستی است. کوروش، صلح ، دوستی و آزادی را جایگزین دشمنی، خشونت و بردگی نمود. حقوق مغلوبان را در حد و اندازه ی فاتحان رعایت کرد و دامن قدرت را با هیچ لکه ی خونی آلوده نکرد.

کوروش آغازگر راهی بود که انسانیت انسان ها را پاس می داشت و راه راستی را تنها راهی می دانست که به سعادت آنها منتهی می شد. کوروش نمادی از فرهنگ، اخلاق و آزادمنشی پارسیانی بود که ایمان به آفریدگار یگانه مرکز همه ی اعتقادشان بود. کوروش به سیاست خود رنگ معنوی، اخلاقی و انسانی داده بود. در منشور سیاست وی همه ی رنگ ها دیده می شدند اما خود مردی بدون رنگ بود که با هر رنگی دیده می شد، کوروش از چنان محبوبیتی برخوردار بود که در نزد ایرانی ها پدر، در نگرش یونانی ها حکمران آرمانی و ایده آل و برای یهودی ها منجی بود.

ابهت و اقتدار امپراتوری هخامنشی را بایستی در چهره ی شاهان قدرتمند این سلسله مشاهده نمود. امپراتوری هخامنشیان بنیانگذار بسیاری از مصادیق مدنی بوده اند که امروز کشورهای پیشرفته به داشتن آنها افتخار می نمایند. صدور بیمه ی تامین اجتماعی، ایجاد اداره ی چاپار، تاسیس مهد کودک، استفاده ی بانوان از مرخصی زایمان، پرداخت حق فرزند و … از جمله ی اقدامات اداری و مدنی هخامنشیان بوده است .

امریکایی ها قوانین آزادی بخش خود را از منشور کوروش بزرگ اقتباس کرده اند. آیا می دانید دیوان سالاری دنیای غرب از ساختار دیوانی و اداری هخامنشیان نشات گرفته است. آیا می دانید افلاطون در مورد کوروش چنین گفته است؛ هنگام پادشاهی کوروش، ایرانیان آزادی داشتند و همه ی مردم آزاد بودند. آیا می دانید ایران در دوران امپراتوری هخامنشیان در اوج اقتدار و محبوبیت بوده است. ایران در دوران هخامنشیان، مصداق این جمله ی نامه ی تنسر بوده است که می گوید: ایران روزگاری نام جهان بوده است. آثار و ابنیه ی هخامنشی برخلاف آنچه در ساخت اهرام ثلاثه انجام گرفته است ( این اهرام توسط بردگان ساخته شده اند ). توسط مردان و بانوان پارسی نژاد ساخته شده اند در تاریخ ایران برده و برده داری وجود نداشته است.

شناخت، تحلیل و تبیین همه ی ابعاد امپراتوری هخامنشیان در این نوشتار کوتاه امکان ندارد. اما بطور خلاصه به مهمترین کارکردهای امپراتوری هخامنشی اشاره می نماییم:
۱- امپراتوری هخامنشی در واقع دنباله ی حکومت مادها بود و از نظر معماری، هنر و … تکمیل کننده ی حکومت مادها بود. ( حکومت مادها ۵۵۰- ۷۰۱ پیش از میلاد ) بنابراین بایستی گفت که کوروش هخامنشی (معروف به کوروش کبیر ) امپراتوری هخامنشی را بر پایه های حکومت مادها بنا نمود و امپراتوری هخامنشی بزرگترین امپراتوری آن دوره ی تاریخی در جهان بود و نخستین امپراتوری بزرگی بود که توسط آریایی ها تاسیس شد.
۲- تمدن و فرهنگ هخامنشیان در جهان آنروز باعث شناخت سایر ملل از ایرانیان شد. اگر بدرستی ریشه ها را بشناسیم می توانیم در دنیای امروز از آنها بعنوان سرمایه های معنوی و مادی استفاده نمائیم. آثار تمدنی هخامنشی منبع درآمد قابل توجهی در صنعت پاک ژئو توریسم می باشد.

۳- فرهنگ انسانی هخامنشیان در آیین هایی مانند نوروز، یلدا، مهرگان و … تبلور یافته است. فرهنگ هخامنشیان فرهنگی انسانی و در جهت پاسداشت زندگی می باشد. فرهنگ هخامنشیان فرهنگی انسان محور و در راستای خصوصیات والای انسانی است. برگزاری آیین هایی که ریشه در فرهنگ آن دوران داردند، باعث وحدت مردم ایران و همه ی مردمانی است که از نظر فرهنگی به جغرافیای بزرگ فلات ایران زمین تعلق خاطر دارند.

۴- میراث تمدنی و فرهنگی ایرانیان دوره ی هخامنشی باعث پویایی حس وطن دوستی شده است. اصطلاح ایران و ایرانی با آریایی ها گره خورده است. آریایی هایی که معنا و مفهوم نام شان برگرفته از آزادگی و نجابت و مردانگی می باشد.

۵- تمدن و فرهنگ هخامنشیان به انداره ای مستحکم و استوار بود که با اینکه امپراتوری هخامنشی توسط اسکندر مقدونی سرنگون شد، اما میراث داران این فرمانده ی بیگانه فقط در حدود هفتاد سال بر میراث هخامنشیان حکومت نمودند و سرانجام توسط پهلوانان پارتی از جغرافیای ایران بیرون رانده شدند. سقوط هخامنشیان تنها از جنبه ی سیاسی بود، تمدن و فرهنگ ایران و ایرانی رشته ی پیوسته ای است که هیچگاه مغلوب دشمنان و بدخواهان ایران و ایرانی نشده است.

۶- برخی از شاهنشاهان هخامنشی از چنان خصوصیات خوبی برخوردار بودند که در دوران تاریخ ایران بعداز اسلام خمیرمایه ی داستانهای حماسی و پهلوانی می باشند و فردوسی در شاهنامه هم از خصوصیات شاهنشاهان هخامنشی در قسمت حماسی شاهنامه بهره های بسیاری برده است ( رجوع کنید به سلسله ی کیانیان در شاهنامه ).

۷- اگر به خوبی و با شناخت عمیق و دقیق بتوانیم تاریخ، تمدن و فرهنگ باستانی خود را تحلیل و تبیین نماییم آن وقت به جایگاهی که در دنیای امروز شایسته ی ایران و ایرانی است پی خواهیم برد. ما بر میراثی گرانبها و گنجینه ای بزرگ نشسته ایم.

۸- آنچه در شناخت، تحلیل و تبیین امپراتوری هخامنشیان بایستی مدنظر قرار بگیرد، اقدامات مدنی است که توسط مردمان آن دوران انجام گرفته اند و در دنیای امروز هم مورد استفاده می باشند. تجربیات گرانبهای هخامنشیان باید مورد توجه بیشتر قرار بگیرند.

۹- در این بند به معرفی یکی از منابع شناخت امپراتوری هخامنشیان اشاره می کنیم تا برای همگان ثابت شود اطلاعات ما از این سلسله ی تاریخی براساس منابع دست اول می باشد. کتابی با عنوان؛ از زبان داریوش ترجمه ی پرویز رجبی، این کتاب متن الواح گلی هخامنشیان است، این الواح گلی در ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۹ ( میلادی ) توسط موسسه ی خاورشناسی دانشگاه شیکاگو توسط آقایان هرتسفلد و اشمیت کشف شده اند. الواح گلی در حقیقت بایگانی های اداری یا بایگانی های خرانه داری تخت جمشید بوده اند که به دو زبان ایلامی و آرامی و با مهرهایی با خط میخی پارسی نوشته شده اند. این الواح گلی برای تحقیق و رمز گشایی به مدت سه سال در آن زمان به دانشگاه شیکاگو امانت داده شدند و پس از رمز گشایی توسط آرنولدپوبل که استاد سومر شناس بودند و دو شاگرد وی به نام های جروج کامرون و ریچارد هلک، حاصل مطالعات و بررسی های انجام گرفته بر روی الواح گلی در قالب چند کتاب منتشر شدند. خانم هایدماری کخ قسمتی از این الواح گلی را به زبان آلمانی ترجمه و با عنوان: ار زبان داریوش منتشر نموده اند که این اثر توسط استاد پرویز رجبی به فارسی ترجمه شد. این کتاب از منابع دست اول برای شناخت هخامنشیان می باشد، مطالعه ی این کتاب می تواند ما را با ساختار اجتماعی، اقتصادی، دینی و مدیریتی، امپراتوری هخامنشیان‌ آشنا نماید .

۱۰- تمدن و فرهنگ هخامنشیان جزیی از ریشه های بلند و تاریخی ایران و ایرانی هاست همه ی عاشقان این مرز و بوم به داشتن چنین تمدن و فرهنگی افتخار می نمایند. تمدن و فرهنگ هخامنشیان، گنجینه ای گرانبها و برای همیشه ماندگار است. درس ها و تجربیات گذشتگان را خوب بشناسیم و از آنها بهره ببریم زیرا در غیر این صورت مجبوریم اشتباهات آنها را دوباره تکرار نماییم ./ انتهای پیام