روسای «دو پهلو» عموماً تصور می‌کنند که دستورات صریح و بدون ابهام مثل هلوی پوست کنده که خوردنش راحت و بی‌زحمت است موجب کاهلی و تن پروری کارمندان می‌گردد. «چون کارمندانی که باید دستور مورد نظر را اجرا کنند، مغز خود را به کار نمی‌اندازند و چنانکه باید تکاپو نمی‌کنند» این روسا از این لذت می‌برند که به جای ابلاغ یک دستور اداری صریح و روشن بگویند« ف» و زیردستانشان بلافاصله پرونده فرحزاد را روی میزشان بگذارند.

آنچه روسای دو پهلو ندیده می‌گیرند، این حقیقت است که کارمندان یک رئیس تودار نیز به تدریج و تجربه صفت رک و راست بودن را کنار می‌گذارند و مانند روسای خود تودار می‌شوند. مسلم است که این عکس العمل طبیعی سرانجام به نوعی مبارزه منفی تبدیل می‌شود و در اداره ای که یک رئیس« دو پهلو» متصدی آن است، همه کارمندان تودار می‌شوند و همه اظهار نظرها دو پهلو پیدا می‌کنند.کسی جواب سر راست به کسی نمی‌دهد و خود جناب رئیس هم نخستین قربانی این «دو پهلو بازی» است.

یکی از طرفداران پر و پا قرص جواب‌های دو پهلو نه فقط شخصاً از این بازی دوسره لذت می برد، بلکه علناً آن را تبلیغ می‌کند و چند تن از کارمندان خود را در این «مکتب اداری» پرورش داده و اتمام این «دوره آموزشی» را اساسی‌ترین شرط احراز مقامات بالاتر می‌داند. وی حسن بزرگ جواب‌های دو پهلوی را آن می‌داند که پاسخ دهنده در محظور قرار نمی‌گیرد، چون اگر در یک مورد جواب صریح و غیر قابل تعبیر و تفسیر داده شود، در موارد مشابه، در صورت لزوم و اقتضا نمی‌توان خلاف پاسخ اولی نظر داد یا عمل کرد. حسن دیگر، به نظر او این است که جواب سر راست و تکلیف صریح، جواب دهنده و تکلیف کننده را آسیب‌پذیر می‌سازد، چون هرچه باشد نقطه ضعف جواب سر راست و تکلیف صریح زودتر و آسان‌تر از جواب‌های سربالا تکالیف دو پهلو آفتابی می‌شود.

به هر حال هرچند که ماهیت دستورات و نظریات غیر صریح و دو پهلو بر حسب مورد تفاوت می‌کند و بر حسب مورد ممکن است قابل توجه باشد، اگر همکارانتان عموماً شما را آدم توداری می‌دانند، بهتر است که موارد مختلف عدم صراحت خود را برای خودتان تجزیه و تحلیل کنید و لااقل نسبت به خودتان دو پهلو نباشید.

طرز تشخیص رئیس دو پهلو:

آیا همیشه یک منظور و هدف خاص را در لفافه عبارات و مطالبی که ارتباط چندانی با منظور اصلی شما ندارد، می پیچید؟ آیا در جلساتی که با شرکت همکارانتان تشکیل می‌دهید، همه مشکلات را که می‌خواهید درباره آنها تبادل نظر شود، مطرح می‌کنید و آیا آنچه برای بحث در میان می‌گذارید واقعاً همان مسائل مورد نظر شماست؟ آیا وقتی کار گره خورده‌ای به شما محول می‌شود و شیوه باز کردن گره را آماده دارید، مدتی این دست و آن دست می‌کنید؟ آیا هنگام صلاح اندیشی و مشاوره با همکاران منظور اصلی خود را مخفی نگه می‌دارید؟ آیا از استتار مقاصد اصلی خود احساس امنیت خاطر می‌کنید؟ هرگاه پاسخ شما به این قبیل پرسش‌ها، که انواع بسیار دارد به استثنای سوال دوم مثبت باشد، باید مطالب مربوط به طرز معالجه این قسمت را نیز مطالعه فرمایید.

طرز معالجه رئیس دو پهلو

علاج قطعی این بیماری مستلزم تحول روانی و فکری عمیقی است. باید با زیردستان خود صادق و روراست باشید. برای تسهیل و تسریع این تحول، مفید خواهد بود اگر قبل از صدور هر تصمیم و دستور اداری یا تشکیل هر جلسه، مقاصد اصلی خود را روی کاغذ بیاورید و اطمینان پیدا کنید که آنچه یادداشت شده با صداقت تمام با همکارانتان در میان گذاشته خواهد شد./چارلز آستن/انتهای پیام