دکتر خیرالله خیرایی
تعریف سنتی از مفهوم سواد به معنی خواندن و نوشتن می باشد و ما کسی را که خواندن و نوشتن و تا حدودی حساب و کتاب کردن را می داند، با سواد می دانیم، ولی باتوجه به پیچیدگی مسائل زندگی بشر در اواخر قرن بیستم و در آستانه قرن بیست و یکم یونسکو در تعریف سواد تجدید نظر کرد و سواد را مجموعه ای از قابلیت ها و توانایی ها دانست که فرد برای زندگی فردی و اجتماعی نیازمند آنها است.

با این تعریف از سواد مفهوم انواع سواد در سرلوحه برنامه های تعلیم و تربیت کشورهای مختلف قرار گرفت؛ مانند سواد زیست محیطی، سواد خواندن، سواد بهداشتی ،سواد دینی و مذهبی، سواد فرهنگی هنری، سواد فناوری، سواد علمی، سواد اقتصادی، سواد سیاسی و سواد اجتماعی.

حال ضروری است برنامه ریزان درسی در تالیف کتب درسی و مجموعه فعالیت های مرتبط با فرآیندهای یاددهی و یادگیری به این قابلیت ها توجه جدی نمایند و مدارس نیز به عنوان قلب تپنده نظام تعلیم و تربیت برنامه های آموزشی و پرورشی خود را بر محورهای انواع قابلیت و سواد با دیدگاه های ملی و بومی متمرکز کنند.

حاصل این عمل تربیت شهروندانی مطلوب و دارای مهارت برای زندگی در جامعه پیچیده امروزی است.

لازم به ذکر است درصورت تمرکز بر این نوع فعالیت ها می توان در کوتاه مدت از تخریب محیط زیست جلوگیری نمود، مصرف حامل های انرژی شامل آب، برق، گاز را در خانه و مدرسه بهینه کرد، سلامت جسمانی دانش آموزان را ارتقا داد، ارزش های مذهبی واخلاقی را درونی نمود و تولید دانش را در ابعاد مختلف در مدارس توسعه داد.

به طورخلاصه تعلیم وتربیت می بایست بر چهار ستون شامل یادگیری برای زیستن، یادگیری برای با هم زیستن، یادگیری چگونه یادگرفتن و یادگیری برای عمل کردن استوار باشد.

انتهای پیام