×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

true
true

ویژه های خبری

true
    امروز  پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳  
true
true
آیا دفن استخوانِ عقیقه سند و مدرکی دارد؟(برداشتی ناصحیح)

عقیقه کردن گوسفند: یعنی کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها.
در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است:
«هر مولودى در گرو عقیقه است»
منبع: الکافی، ج ۶، ص ۲۵ دار الکتب الإسلامیة، تهران‏، چاپ چهارم.
یعنی اگر عقیقه  نکنند فرزند، در معرض مرگ و یا انواع بلاها است.
منبع: حلیة المتقین، ص ۱۱۵، انتشارات ارمغان طوبی، قم، چاپ اول‌.

دفن استخوانهای عقیقه!؟
گاهی اعمال مردم همراه با خرافات و دستوراتی غیر از آنچه که مراجع و فقها فرموده اند می شود، دفن استخوانهای عقیقه از جمله این موارد است که مردم برداشت ناصحیحی در این باره دارند.
دلیلی بر دفن استخوان های عقیقه وجود ندارد. اگرچه در عرف ما خیلی مرسوم است که استخوان های عقیقه شده را دفن می کنند ولی فقها می گویند دلیلی بر استحباب این امر نیست.

 به عنوان نمونه:
۱٫ صاحب جواهر در جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۷۱، نشر دار إحياء التراث العربي، آورده است:
“وأما ما اشتهر  بين السواد من استحباب  لف العظام بخرقة بيضاء ودفنها فلم نقف عليه في شي‌ء مما وصل إلينا من نصوص الباب وفتاوى الأصحاب، والله العالم”.  یعنی  آنچه که بین مردم مشهور است که مستحب است استخوان را در پارچه سفید می پیچند و دفن می کنند، دلیلی ندارد، روایات و فتاوای اصحاب هیچ مطلبی نسبت به این موضوع ندارند و الله العالم.

۲٫ آیت الله خویی نیز در “منهاج الصالحين” ج ۲، ص۲۸۵، مساله ۱۳۸۳؛ نشر: مؤسسة الخوئي الإسلامية، می نویسد:
“و أما ما اشتهر بين بعض السواد من استحباب لف العظام بخرقة بيضاء و دفنها فلم نعثر على مستنده. ” (یعنی مستند و مدرکی ندارد و پیدا نکرده ایم)

۳٫ همچنین آیت الله فاضل لنکرانی در جلد ۲ جامع المسائل آورده اند:
استحباب دفن کردن استخوان‌هاى  عقیقه و بعضى از کارهایى که در بعضى جاها مرسوم و معروف است، ثابت نشده و مدرکى ندارد”.
(فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج ۲، ص ۳۸۹، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم. )

۴٫ و حجت الاسلام فلاح زاده استاد مشهور احکام، به نقل از آیت الله خویی و شیخ عباس قمی در این باره می نویسد:
«برخی فکر می کنند باید استخوانهای عقیقه دفن شود در حالی که چنین سفارشی در منابع اسلامی وارد نشده است. آیت الله خویی در منهاج، در بحث عقیقه و حاج شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان می فرمایند: چنین دستوری وجود  ندارد”.(احکام زندگی، فلاح زاده، ص۱۳۰)

توجه
برخی می گویند شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان گفته اند: مستحب است استخوان عقیقه دفن شود!!
در حالی که شیخ اینگونه نفرموده اند و عبارت شیخ را به درستی متوجه نشده اند، اما عبارت مفاتیح الجنان این است:
“صاحب جواهر فرموده: اما آنچه مشهور شده بین مردم عراق از استحباب پیچیدن استخوانهای آن را در خرقه (یعنی پارچه) سفید و دفن کردن آن را واقف (یعنی با خبر) نشدم بر نصّی (یعنی روایتی صریح و آشکار) در آن والله العالم”.
منبع: مفاتیح الجنان، قسمت باقیات الصالحات، باب ششم، امر بیست و پنجم، دعا و احکام عقیقه.

پس مشاهده کردیم که برخی افراد، مطلب شیخ را به درستی متوجه نشده اند و این امر از برداشت اشتباه آنان نشأت گرفته است. درست به مانند حکایت جالب زیر.

«پَهن تر» یا «پِهِنِ تر»؟!
عالمی وارد روستایی شد، در مراسم کفن و دفن شخصی شرکت کرد، دید قبل از این که بذارنش توی قبر، چیزی حدود یک وجب سرگین و فضولات تر گوسفند، کف قبر ریختن!!
از یک نفر که این کار رو داشت انجام می داد، سوال کرد که:
این چه رسمی است که شما دارید؟!
گفت: ملای محلّ ما گفته است، رفتند پیش ملای محل، از او علت این امر را جویا شدند، ملای محل گفت:
توی رساله نوشته که این کار برای فرد مسلمان مستحبه و ما مدت هاست برای مرده هامون این کار رو انجام می دهیم.
عالم چون براش تعجب آور بود، سریع گشتن و یه رساله پیدا کردند، به ملا گفتند :
کجاش نوشته!؟
 ملا هم رفت توی بخش آیین کفن و دفن میت، آورد که بفرما، اینجا…
عالم دید در رساله نوشته: (کف قبر را پَهَن تر کنید.)
این عبارت را ملا با بی سوادی خود و جا به جا کردن فتحه و کسره به این صورت خوانده است:
کف قبر را پِهِن تَر(پشکل تر و تازه) کنید.
ملا، پَهن تر را پِهِن تَر خوانده و به مردم گفته کف قبر را پِهِن(پِشکل) تَر و تازه بریزید.
مواظب باشیم با اشتباه، بی توجّهی و بی دقّتی، موجب به وجود آمدن سنّتی غلط در اجرای دستورات و احکام دین در بین مردم نباشیم.

احکام عقیقه
۱. براى كسى كه توانايى دارد مستحبّ موكّد است.
۲. دعای عقیقه مستحب است در هنگام کشتن گوسفند عقیقه دعا بخواند. امام صادق (ع) می فرماید: وقت ذبح عقیقه این دعا را بخواند: « بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ عَقِیقَةٌ عَنْ فُلَانٍ(به جای فلان اسم شخص را بگوید) لَحْمُهَا بِلَحْ

مِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَا بِعَظْمِهِ

اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لآِلِ مُحَمَّدٍ».
منبع: كافى، ج ۶، ص ۳۰، ح ۱.
۳. تقسيم و طبخ آن به هر صورت باشد مانعى ندارد.
۴. کله و پاچه آن را می تواند به یکی از همسایه ها یا افراد مستحق بدهد. پوست آن را نیز می تواند بفروشد. پول آن را به افرادی مستحق بدهد.
۵. مستحب است کسانی که گوشت عقیقه را مصرف می کنند، پس از آن برای شخص دعا کنند.
۶. مکروه است که استخوانهای عقیقه شکسته شود، بلکه بهتر است آنها را از یکدیگر از سر مفاصل جدا کنند؛ به گونه ای که استخوانها نشکند. البته اگر شکسته شد، اشکالی ندارد.
۷. مکروه است والدین و نیز کسانی که  نان خور آنها حساب می شوند، از عقیقه مصرف کنند و این کراهت در مورد مادر شدیدتر است. اما کسی که نان خور نیست(خودش مخارجش را تامین می کند) اشکالی ندارد.
۸. در مورد مردگان به قصد رجا (به امید اینکه ثواب به او بدهند) انجام شود.
۹. گوشت عقیقه لازم نیست همان روز مصرف شود.
۱۰. انسان می‌تواند از گوشت عقیقه در ولیمه و مهمانی استفاده کند.

 به هر حال چون اصل مسئله مستحب است به هر شکلی طبخ و یا کباب شود و یا استخوان آن شکسته شود و… ایرادی ندارد و حرمتی بر آن مترتب نیست‌./ روح الله دریکوند

false
true
false
false

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


false