در دوره قاجار و تا آغاز دوره پهلوی اول، شغلی به نام کتاب فروشی در خرم آباد وجود نداشت. مغازه های خرازی، اغلب کتاب های مورد نیاز مکتب خانه ها و کتاب خوانان شهر را از تهران تهیه و در کنار دیگر اجناس و کالاهای مورد نیاز شهروندان در مغازه می فروختند.

نخستین کسی که در خرم آباد شغل کتاب فروشی داشت شخصی بود به نام محمد کریم که به «دایی مح کریم» مشهور بود. او بخشی از مغازه خرازی خود را به فروش کتاب اختصاص داد. مغازه او در محله درب دلاکان قرار داشت. از جمله کتاب هایی که او می فروخت کتاب فلک ناز، امیر ارسلان نامدار، فلک ناز و خورشید آفرین، رستم نامه، حیدر بیک، موش و گربه و… بود.

کتاب ها عمدتا چاپ سنگی بود و مورد استفاده بچه های مکتب خانه! بچه های مکتب خانه عموما با دایی مح کریم شوخی می کردند و تصنیفی هم برای او ساخته بودند:
«دایی مح کریم یکیه
گِیَش منی تکیه
سرش چی گرمکیه»

از دیگر کتاب فروشان شهر می توان به میرزا علی شاه دارایی زاده، موسی عیدی، عبدالحسین اناری اشاره کرد. با گسترش مدارس جدید، کتاب فروشی های جدیدی در شهر خرم آباد دایر شد که از آن جمله می توان به کتابفروشی نور توسط حسین خرمی، کتاب فروشی محمدی توسط ماشالله محمدی، کتاب فروشی باقری توسط صحبت الله باقریان، کتاب فروشی سعدی توسط حسین اسلام دوست، کتاب فروشی مجلسی توسط مهدی مجلسی ،کتاب فروشی رشنو توسط حاج علی رشنو، کتاب فروشی فردوسی توسط حسین لک اشاره کرد.

پانوشت:
به قلم: سعادت خودگو
https://t.me/lorstan778
تهیه شده در کارگروه بنیاد ایران شناسی – لرستان.
عکس: ماشالله محمدی