در میان پادشاهان ایران، فتح علی شاه قاجار بخاطر تعداد زیاد زنانش، مشهور است. ریش دراز، کمر باریک و اولاد زیاد؛ سه ویژگی بارز فتح علی شاه قاجار بود. اولاد زیاد شاه بخاطر تعداد زیاد زنان او بود که در حرمسرای او بسر می بردند. در میان مردم آن زمان مثل مشهوری بود که می گفت؛ شتر، شپش و شاهزاده در همه جا پیدا می شود.(۱)

نگهداری این تعداد زیاد زن در حرم سرا، گذشته از خوی شهوانی شاه قاجار، یک دلیل دیگر هم داشت و آن برقراری اتحاد و جلب پشتیبانی ایلات مهم ایران بود.

چنانکه در بین زنان او از تمام ایلات و عشایر ایران از جمله ایل شاهسون، ایل قشقایی، ترک، لر و… می توان یافت. برخی مورخان چون محمد تقی سپهر کاشانی در کتاب ناسخ التواریخ، تعداد زنان شاه را بالغ بر هزار زن دانسته است و لیستی از زنان او با نام و وابستگی ایلی و طایفگی آنها آورده است. در این لیست نام «جهان افروز خانم » دختر صید نظرخان بیرانوند دیده می شود.(۲) بنا به نوشته تاریخ عضدی؛ جهان افروز خانم، گویا صاحب دو فرزند بوده است که وفات یافته اند.(۳)

متاسفانه اطلاعات ما در باره جهان افروز خانم و پدرش صید نظرخان چندان زیاد نیست. به احتمال زیاد صید نظرخان در آن زمان خان برجسته ایل بیرانوند بوده است. ایل بیرانوند در دوره قاجار پرجمعیت ترین و مقتدر ترین ایل لرستان بود، بطوری که تعداد آنها را تا ده هزار نفر تخمین زده اند.

بنا به گفته دکتر اسماعیل سپهوند؛ صید نظر خان از طایفه شمس الدین بیرانوند بوده است. صید نظر خود پسر شمس الدین یا شمسین و او پسر قباد بود است. فتح علی شاه با این پیوند زناشویی با صید نظر قصد داشت مقام خانی را از شاخه دوست احمد برادر صید نظر که طرفدار خاندان زندیه بودند ،به شاخه جدید یعنی شاخه صید نظر انتقال دهد تا با این پیوند ایل بیرانوند را وفادار خود سازد.(۴)

پانوشت
۱- خودگو، سعادت. لرستان در انقلاب مشروطیت، خرم اباد، ۱۳۸۶، ص ۱۵.
۲- سپهر، محمد تقی خان. ناسخ التواریخ، تهران، نشر اساطیر،۱۳۷۶. ص۱۷۰.
۳-احمد میرزا عضدالدله .تاریخ عضدی.تهران نشر علم، ۱۳۸۵.ص ۳۳۹٫
۴- نقل از؛ دکترسپهوند، اسماعیل. مدرس دانشگاه فرهنگیان خرم آباد.