در تحلیل شرایط کنونی بحران کرونا، در مدت یک الی دو سه ماه شاید برخی از کارفرمایان و واحدهای کوچک صنفی وتولیدی بتوانند شاغلان خود را حمایت کنند. اما تاب آوری اقتصادی بخش کارگری روزمزد، حمل و نقل و حتی خیل عظیم مشاغل قراردادی، مستلزم حمایت دولت هستند، توصیه به ماندن در خانه و خانه نشینی اجباری مشاغل آسیب پذیر جامعه در چنین شرایطی با دستورالعمل مبنی بر تعطیلی میان مدت و بلند مدت سرنوشت بخش کارگر روزمزد و کارفرما قراردادی را به مخاطره انداخته است. نظریه قرارداد اجتماعی معتقد است که انسان ها تا قبل از تشکیل مدنیت، در وضعیت طبیعی زندگی خود حاکم هستند. در واقع قانون طبیعت اصول فردی حاکم بر رفتارهاست، اما رفته رفته نیازها و ضرورت های حیات انسان، سبب می شود تا آدمیان گرد هم جمع شوند و برای تشکیل جوامع مدنی به توافق برسند. همچنانکه روسو و لاک معتقد هستند که انسان نه تنها گرگ انسان دیگر نیست، بلکه موجودی نوعدوست است و با هدف کمک به همنوع و ارتقای کیفیت زندگی بشری معتقد و متحد به تشکیل اجتماعات انسانی هست.

کرونا و فاصله ی اجتماعی نمونه ای از یک قرارداد اجتماعی بود که انسان برای مقابله با ناتوانی خود در بلایا به این نتیجه رسید که می تواند با اتحاد با سایر همنوعان و اتخاذ تدابیری(فاصله ی اجتماعی) از خطرات پیش روی خود از جانب بلایا بگریزد. ابن سینا می گوید که انسان به تنهایی نمی تواند از عهده مشکلات و معیشت خود برآید و می بایست به عقد مدنیت و اجتماعات تن در دهد، قرارداد های اجتماعی بر اساس وجود وجدان بر نوعدوستی بسته می شود تا از خطرات پیش روی خود از جانب خشم طبیعت و بلایا بگریزد. اما قصه ی پساکرونا متاسفانه سریالی دنباله دار است. کرونا ثابت کرد که در حین فاصله ی اجتماعی و در گذار از بحران، کارمندان دولت، با پرداخت بموقع حقوق با آسودگی خاطر به مقابله با بلایا بپردازند( فروش نفت)، همچنانکه همزمان معاش حداقلی کارگران و قشر فرودست جامعه را به مخاطره می اندازد (تولیدناخالص داخلی)، آزمون بزرگ ملت و دولت برای حمایت از همراهی مشاغلی که از نان شب خود و زن و بچه شان گذشت کردند و در کنار ملت فاصله ی اجتماعی را رعایت کردند در راه است،
یکی از قشرهای آسیب دیده در بحران ناشی از گسترش ویروس کرونا در ایران کارگران روزمزد هستند که از امکانات وعده داده شده از سوی مقامات بی بهره مانده و دستشان خالیست، کارگران ساختمانی، مشاغل خانگی، پیک موتوری ها، رانندگان تاکسی و مسافرکش ها، تعمیرکاران، نظافتچی ها و دستفروش ها از جمله مشاغلی هستند که در بحران کرونا با آسیب جدی روبه رو شدند.

 انسانها بطور طبیعی، موجوداتی اجتماعی اند و برای دسترسی بیشتر اهداف مادی ناگریز از تعامل با یکدیگر می باشند. چرخه ای مشترک که در حقیقت هر کدام از انسان ها بر سر سفره ی دیگران نشسته اند و جملگی از دسترس همنوعان خود روزی می خورند، بر این اساس بهره مندی از دسترنج و تولیدات دیگران، حقی بر گردن مصرف کننده پدید خواهد آورد که او نیز در برابر بهره هایی که با تلاش دیگران نصیب وی می شود در خود احساس وظیفه می کند، این چرخه ی اجتماعی یا وظیفه ی اجتماعی شهروندی می باشد که امروز جامعه را نسبت به این دست مشاغل مسئولیت پذیر می کند، همچنانکه دیروز اقشار فرودست جامعه و مشاغل روزمزدی در عمل به تکلیف اجتماعی خویش، با رعایت فاصله ی اجتماعی در این چرخه ی اجتماعی مشارکت داشتند.

ما در کشور جمعیت عظیمی داریم که خویش فرما هستند و در این مدت با تعطیل شدن و امکان رعایت فاصله ی اجتماعی، زخم های زندگی شان عفونی شده اند، دولت باتوجه به احترام و رعایت قرارداد اجتماعی در فاصله ی اجتماعی این مشاغل، امروز چه تدابیری بر می گزیند تا عدالت اجتماعی دولت زیر سئوال نرود، این بحران اقتصاد بیش از ۱۹۰ کشور جهان را تحت تاثیر قرار داده است، همچنانکه از مقالات قبل به عیار اقتصادی کشورها در مدیریت صحیح، راهکارهایی نظیر معافیت های مالیاتی و کمک مالی به کارگران بیکار شده پرداختیم، دولت اگر نتواند از این دست مشاغل و قشر آسیب پذیر جامعه حمایت کند متاسفانه قرارداد مدنی فاصله ی اجتماعی با نافرمانی مدنی مواجه می شود، به هرحال کرونا هم می تواند هم معیاری باشد برای ارزیابی عدالت اجتماعی دولت و هم سنجش تعهد شهروندان به کمک و حمایت از همنوعان. انتهای پیام